Autor: Redakcja | 23 listopada 2009
Dział: Słownik

Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników (MSR) - międzynarodowa organizacja robotnicza założona 28 września 1864 roku w Londynie. Organizacja za cel stawiała sobie koordynację działalności organizacji robotniczych z różnych krajów świata, miejsce wymiany doświadczeń i poglądów organizacji socjalistycznych oraz pomoc dla strajkujących i walczących o prawa robotnicze. Stanowiła forum, na którym ścierały się poglądy radykalnych działaczy anarchistycznych i komunistycznych, utopijnych socjalistów i umiarkowanych socjaldemokratów.

Pierwszym przewodniczącym był Karol Marks, a pierwszą siedzibą Londyn. Następnie siedziba została przeniesiona do Nowego Jorku. W 1876 r. na kongresie w Filadelfii MSR zostało rozwiązane.

Pomysł stworzenia międzynarodowej organizacji robotniczej został wysunięty po raz pierwszy w roku 1864 na zebraniu robotników francuskich i angielskich w Londynie, które miało miejsce z okazji wystawy międzynarodowej. Na zebraniu tym został wyłoniony komitet organizacyjny w celu opracowania programu i statutów przyszłej Międzynarodówki. W roku 1866 został zwołany w Genewie I Kongres Konstytucyjny, na którym ostatecznie zostało utworzone Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników, zwane potocznie Pierwszą Międzynarodówką. Celem MSR, jak to określały statuty, była "walka o wyzwolenie ekonomiczne klasy robotniczej, której jako środek winien być podporządkowany wszelki ruch polityczny”. Na czele MSR stała Rada Generalna, której zadaniem było utrzymanie łączności pomiędzy poszczególnymi sekcjami organizacji. Statuty pozostawiały każdej sekcji całkowitą niezależność, jak też zupełną wolność w stosunkach bezpośrednich z Radą Generalną. Na czwartym kongresie MSR, który miał miejsce w roku 1869 w Bazylei, rozpoczęła się wielka dyskusja między dwoma ideowymi tendencjami Pierwszej Międzynarodówki reprezentowanymi w osobach Karola Marksa i Michała Bakunina.

Rada Generalna, będąca pod wpływami Marksa, zwołała w roku 1871 zamkniętą sesję w Londynie. Na sesji tej zapadła uchwała, która czyniła obowiązującą dla członków Międzynarodówki akcję parlamentarną. Piąty kongres MSR w Hadze, w 1872 r. aprobował rezolucję konferencji londyńskiej w sprawie akcji polityczno-parlamentarnej, wykluczono z szeregów Międzynarodówki działaczy anarchistycznych: Jamesa Guillaume i Michała Bakunina. W odpowiedzi na to przedstawiciele sekcji włoskiej, hiszpańskiej, francuskiej i Federacji Jurajskiej zwołali w dniu 15 września 1872 r. alternatywny kongres MSR w Saint-Imier.

Poczynając od kongresu w Hadze i Saint-Imier w roku 1872 oba skrzydła Międzynarodówki zaczęły działać zupełnie niezależnie i samodzielnie. Marksowska Rada Generalna MSR została przeniesiona do Nowego Jorku. Zdołała ona zwołać jeszcze jeden kongres w 1873 r. w Genewie, po czym w 1876 r. została rozwiązana. Sekcje "antyautorytarne" zwoływały kongresy MSR do 1877 r.