Autor: Redakcja | 10 lipca 2010
Dział: Słownik

Gentryfikacja, uburżuazyjnienie - proces społeczno-ekonomiczny odbywający się na określonym obszarze miasta (dzielnicy, kwartale ulic, sąsiedztwie), który skutkuje zasadniczą zmianą jego społecznego profilu, a także odnową elementów architektonicznych. Zmiana ta ma charakter klasowy – do gentryfikowanego obszaru wprowadzają się zazwyczaj osoby posiadające znacznie większy potencjał finansowy i wyższą pozycję społeczną niż ludzie zamieszkujący go dotychczas.

Pojawienie się nowych mieszkańców o zasobniejszych portfelach wpływa na wzrost czynszów oraz cen produktów w lokalnych sklepach. Zmienia się także struktura handlu w okolicy – od małych, często rodzinnych sklepów nastawionych na obsługę dotychczasowej ludności, do luksusowych sklepów będących własnością międzynarodowych sieci, których oferta skierowana jest do klientów o ponad przeciętnych zarobkach. Koszty utrzymania i czynsze na gentryfikowanym obszarze rosną do takiego poziomu, że dotychczasowych mieszkańców nie stać na życie w zamieszkiwanej przez nich okolicy. Końcowym efektem procesu jest ich całkowite wyparcie z gentryfikowanego rejonu miasta, odnowa jego tkanki architektonicznej i infrastruktury, oraz przejęcie obszaru przez nowych mieszkańców.

Etymologia słowa gentryfikacja pochodzi od angielskiego „gentry” oznaczającego „właścicieli ziemskich nie posiadających sformalizowanego szlachectwa, ale zaliczanych do niższej szlachty. W języku polskim podobnie jak w językach romańskim synonimem dla gentryfikacji jest termin „uburżuazyjnienie” – aburguesamiento (hiszp.), d’embourgeoisement (fr.), zwracający uwagę na właściwych aktorów i beneficjentów procesu. Patrz B. Jałowiecki, M.S. Szczepański, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa 2002.