Autor: Redakcja | 18 października 2009
Dział: Słownik

Tendencja powstała we Włoszech na początku lat 60. XX w. zapoczątkowana przez środowisko skupione wokół pisma Quaderni Rossi. Jej twórcy rozwinęli metodę badań robotniczych, prowadzonych w celu określenia materialnych warunków procesu produkcji i oraz natury walki prowadzonej przez robotników. Operaiści poddali krytyce związki zawodowe, które ze względu na swój etatyzm, są wyalienowane od klasy robotniczej, wobec czego stanowią narzędzie kapitału ograniczające robotniczą walkę. Operaismo jest związane tradycją marksizmu autonomistycznego. Autonomizm podkreśla marksistowski podział społeczeństwa na klasy oraz koncepcję walki klasowej jako głównego czynnika zmian społecznych. Zgodnie z jego zasadami najskuteczniejszą formą walki klasowej jest bezpośrednia aktywność robotników poza tradycyjnymi strukturami politycznymi, rozwijana w miejscu pracy jak również poza nim. W odróżnieniu od tradycyjnego marksizmu do klasy robotniczej zalicza również bezrobotnych i studentów, jako grupy posiadające wspólny interes z robotnikami najemnymi. Tendencja ta jest związana z niemarksistowskimi ruchami o charakterze emancypacyjnym, takimi jak feministyczny, mniejszości seksualnych czy rasowych, ekologiczny...

Tłumaczenie terminu
Operaismo (wł.), (workerism, ang.) pochodzi od włoskiego operaio – robotnik. Termin operaismo w języku polskim nie posiada swojego odpowiednika a przetłumaczyć go można przy pomocy neologizmu „robotnictwo”, który nie jest szczególnie udaną formą. W związku z tym w tłumaczeniach pozostajemy przy włoskim oryginale.